Şap hastalığı, halk arasında "Dabak" hastalığı olarak da bilinir. Bu viral hastalık, çift tırnaklı hayvanlarda görülür ve evcil ya da yabani tüm çift tırnaklı hayvanları etkileyebilir. Zayıf yavru hayvanlarda ölüme sebebiyet veren şap hastalığı, genellikle et, süt ve iş gücü olarak verim düşüklüğüne yol açar. Şap hastalığı, hasta hayvanların salyaları, derisi, ayaklarına bulaşan ot, saman ve yemlerle diğer hayvanlara bulaşabilir. Ayrıca, hasta hayvanların burun akıntısı, idrar, süt, solunum ve deri döküntüsü ile de yayılabilir. Rüzgâr vasıtasıyla da diğer hayvanlara bulaşabilen bir hastalıktır.

Şap hastalığının bilinen yedi türü vardır: A, O, C, SAT 1, SAT 2, SAT 3 ve Asia 1. Bu türlerin alt türleri ve etkilerine göre toplamda 64 alt tipi bulunmaktadır. Ülkemizde en sık görülen türler ise A, O ve Asia 1’dir. Şap hastalığına sebep olan virüs oldukça dayanıklı olmasına rağmen, yüksek sıcaklık ve direkt güneş ışığında dayanıklılığını kaybeder. Virüs, 40 derecede 12 saatte, 60-65 derecede 30 dakikada, 85 derece ve üstü sıcaklıklarda hemen tahrip olur. Sütü kaynatma ve eti uygun şartlarda pişirmekle bu virüs etkisini kaybeder. Şap hastalığı insanlara bulaşan bir hastalık değildir; uygun et ve süt pişirme sürelerine riayet edildiğinde herhangi bir bulaşma olmaz. Bulaşsa da kısa süreli bir ateş ve halsizlik gibi belirtilerle kendini gösterir ve hemen geçer.

Şap hastalığı, ayak, ağız ve memelerde yaralarla klinik belirtiler gösterir. Virüsün kuluçka dönemi sığırlarda 2-7 gün, küçükbaş hayvanlarda ise 1-6 gün arasında değişir. Belirtiler ise yüksek ateş, durgunluk, iştahsızlık, sürüden geriye kalma, süt veriminde düşme, salya akması ve dilin sürekli dışarı çıkarılması gibi belirtilerle kendini gösterir. Diğer belirtiler arasında tırnak arasında yaralar, kızarıklık ve ilerleyen safhalarda tırnak düşmesi de görülebilir. Memelerde oluşan yaralar nedeniyle buzağının emmesine izin vermez, süt veriminde düşüşler görülür, süt sağımını kabul etmez ve ağrı çeker. Bu belirtiler görüldüğünde mutlaka bir veterinere başvurulmalı ve uzman bir veterinerden yardım istenmelidir.

Ağız bölgesinde salya ile köpüklü akıntı, tırnak arası bölgelerde oluşan kızarıklıklar ve yaralar, meme başlarında oluşan sulu kabarcıklar en bariz belirtilerdir. Bu kabarcıklar patlatıldığında yara oluşur ve hayvan meme ucunda ağrı hissedeceği için süt sağımını istemeyecektir. Şap hastalığı bulaşıcı ve viral bir hastalık olduğu için tam olarak tedavisi yoktur. Sağlıklı diğer hayvanlara geçmemesi için hasta hayvan ayrı bir yere konulmalı, meme uçları dezenfektan ilaçlarla temizlenmelidir. Ağız içi yaralar antibiyotikli ilaçlarla temizlenmeli ve ahırların temizliğine ve dezenfekte edilmesine mutlaka dikkat edilmelidir. Bu hastalık görülmesi halinde diğer hayvanlar mutlaka şap hastalığına karşı aşılanmalıdır.