Konjenital kalp hastalıkları, doğumla beraber görülen kalp hastalıklarıdır. Çok sık karşılaşılan bir hastalık olmamakla beraber yapılan incelemeler sonucu, doğan her 1000 çocuktan 8'inde görülmektedir. Doğumsal kalp hastalığının sebebi tam olarak bilinmemektedir, ancak yapılacak tahliller sonucu anlaşılır.

Doğuştan var olan kalp hastalıkları, gebeliğin ilk 2 ayı içerisinde ortaya çıkar. Hamilelikte bebeğin büyümesi, gelişmesi ve organlarının gelişmesi döneminde kendini gösteren bir hastalıktır. Genetik yatkınlık, anne yaşının ileri olması, insülin iğnesi kullanan şeker hastası kadınların gebelikleri, röntgen ışınlarına maruz kalınmış gebelikler, annenin hamilelik esnasında kızamıkçık geçirmesi gibi enfeksiyonlar ve gebeliğin ilk 2 ayında ilaç kullanılması, doğuştan kalp hastalığı riskini oldukça artırmaktadır. Bu tür konjenital kalp hastalıkları çok çeşitlilik göstermektedir ve kalbin anatomik yapısını olumsuz şekilde etkilemektedir. Genetik ön yatkınlığı olan kişilerde çevresel faktörlerin etkisiyle oluştuğu bilinmektedir. Yeni doğumların ilk yılında en önemli ölüm nedenlerinden birisidir.

Çabuk yorulma, dudakta, dilde ve tırnaklarda morarma, sık nefes alma, kilo alamama, bayılma, solunum yolu enfeksiyonu gibi belirtiler sıkça görülmektedir. Konjenital kalp hastalığı olan çocuklarda teşhis, tedavi ve bakım süreci oldukça stresli ve yorucu olmaktadır. Bu tür hastalıklarda çocukların aktiviteleri aileler tarafından kısıtlanmamalıdır; istisna durumlarda engellenir ve uzmanlar gözetiminde buna karar verilir.

Konjenital kalp hastalıkları iki ana başlıkta incelenir:

Asiyanotik konjenital kalp hastalıklarında şant lezyonlar ağırlıklı olarak soldan sağa doğrudur. Oksijenle temizlenmiş kan kalbin sol tarafından sağ tarafına doğru akar ve pulmoner akım, sistemik akımdan daha fazladır.

Siyanotik konjenital kalp hastalıklarında şant genellikle sağdan sola doğrudur. Oksijenle temizlenmemiş kan sola geçip oradan da tüm vücuda pompalanır ve bu da akciğere giden kanın azalmasına sebep olur. Oksijeni düşük olan kan vücutta dolaştığı için bebekler mor olarak görünür.

Prognoz, asiyanotik konjenital kalp hastalıklarında daha iyidir. Fallot Tetralojisi dışındaki siyanotik konjenital kalp hastalıklı çocuklar teşhis edilmezse ve müdahale edilmezse nadiren bir yaşını geçerler. Fallot Tetralojisi olan çocuklarda tedavi edilmezse yaşam süresi 2-7 yıl kadardır. Ancak bu hastalıklı çocukların sadece %10'u tedavisiz 20 yaşını geçebilir. Ameliyat edilen çocukların tam olarak iyileşebilmesi için zaman gerekmektedir.

Anne karnında iken 3,5 aydan sonra fetal ekokardiyografi yapılarak kalp bozuklukları teşhis edilebilmektedir. Daha hassas tetkikler, 6. ayın sonunda yapılarak bu hastalıkların çoğuna anne karnında teşhis konulması mümkündür.