Puva tedavisinin yan etkileri nelerdir?

Sedef, vitiligo ve egzama gibi cilt hastalıklarının tedavisinde kullanılan PUVA yöntemi, etkinliğinin yanı sıra dikkatle ele alınması gereken yan etkilere sahiptir. Bu fotokemoterapi sürecinde ortaya çıkabilecek kısa ve uzun vadeli riskler, tedavi kararı öncesinde titizlikle değerlendirilmelidir.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

PUVA Tedavisi Nedir?

PUVA (Psoralen + UVA), sedef hastalığı, vitiligo, egzama ve bazı lenfoma türleri gibi cilt hastalıklarının tedavisinde kullanılan bir fotokemoterapi yöntemidir. Tedavi, hastanın önce ışığa duyarlılık kazandıran psoralen adlı bir ilacı (ağızdan veya topikal olarak) almasını, ardından belirli dalga boyundaki UVA (ultraviyole A) ışınlarına maruz bırakılmasını içerir. Etkili bir tedavi olmasına rağmen, çeşitli yan etkileri bulunmaktadır.

PUVA Tedavisinin Kısa Vadeli Yan Etkileri

Güneş yanığı benzeri kızarıklık ve yanma hissi: En sık görülen yan etkidir. UVA ışınlarına aşırı maruz kalındığında ciltte güneş yanığına benzer kızarıklık, ağrı ve hassasiyet oluşabilir.
Kaşıntı ve kuruluk: Ciltte yoğun kaşıntı ve kuruma hissi yaygındır. Nemlendiricilerle bu şikayetler hafifletilebilir.
Bulantı ve kusma: Özellikle ağızdan psoralen alımı sonrası mide bulantısı ve kusma görülebilir. İlacın aç karnına alınmaması veya doktorun önereceği antiemetik ilaçlarla bu etki azaltılabilir.
Baş dönmesi ve halsizlik: Tedavi sonrası geçici baş dönmesi ve yorgunluk hissedilebilir.
Ciltte renk koyulaşması (hiperpigmentasyon): Özellikle tedavi gören bölgelerde geçici veya kalıcı renk koyulaşması oluşabilir.
Su toplaması (bül): Nadiren şiddetli reaksiyonlarda ciltte su toplayan kabarcıklar görülebilir.

PUVA Tedavisinin Uzun Vadeli Yan Etkileri

Cilt yaşlanması belirtileri: Uzun süreli PUVA tedavisi, güneş hasarına benzer şekilde ciltte kırışıklık, ince çizgiler ve sarkmalara neden olabilir.
Cilt kanseri riskinde artış: Özellikle yüksek doz ve uzun süreli tedavi alan hastalarda skuamöz hücreli karsinom ve bazal hücreli karsinom gibi cilt kanseri türlerinin görülme riski artar. Melanom riskinde de hafif bir artış olabileceği bildirilmiştir.
Lentigo (yaşlılık lekeleri): Ciltte kahverengi, düz lekeler (lentigo) oluşabilir ve bu lekeler kalıcı olabilir.
Katarakt riski: Psoralen göz lensinde birikebilir ve UVA'ya maruz kalmak katarakt riskini artırabilir. Bu nedenle tedavi sonrası 24-48 saat boyunca UVA bloke eden güneş gözlükleri kullanılması önerilir.
Bağışıklık sisteminin baskılanması: Uzun süreli tedavi, bağışıklık sistemini etkileyebilir, ancak bu etki genellikle geçicidir.

PUVA Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Doktor kontrolünde ve deneyimli merkezlerde uygulanmalıdır.
Hasta, tedavi öncesi ve sonrası cilt muayenelerini düzenli olarak yaptırmalıdır.
Göz koruması ihmal edilmemelidir.
Hamilelik ve emzirme döneminde genellikle önerilmez.
Diğer ilaçlarla etkileşimleri konusunda doktor bilgilendirilmelidir.

Sonuç

PUVA tedavisi, birçok cilt hastalığında etkili bir seçenek olsa da, hem kısa hem de uzun vadeli yan etkileri bulunmaktadır. Bu yan etkilerin çoğu, düzenli takip ve koruyucu önlemlerle minimize edilebilir. Tedavi kararı, hastanın durumu, riskler ve faydalar değerlendirilerek hekim tarafından verilmelidir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap